გამომცემლობა აკადემიური წიგნი - acad.ge (ღამბაშიძეების სტამბა 1884 წლიდან)

 

 

 

მეფე გილგამეშის ამბავი

      გილგამეშის ეპოსი კაცობრიობის ყველაზე ძველი თხზულებაა, რომელიც ოთხი ათასი წლის წინათ შეიქმნა შუამდინარეთში და ჩვენამდე თიხის ფირფიტებზე დაწერილმა მოაღწია. იგი მოგვითხრობს იმის შესახებ, თუ რას ფიქრობდნენ ჩვენი შორეული წინაპრები მეგობრობის, ერთგულების, სილამაზის, მამაცობისა და უკვდავების შესახებ. როდესაც ამ თხზულებას გაეცნობით, მოგხიბლავთ გილგამეშისა და ენქიდუს წრფელი, თავდადებული მეგობრობა და უებრო სიმამაცე.

               

 მაია ღამბაშიძე

 

   

     

       უხსოვარ დროში ქალაქ ურუქს განგებდა ბრძენი და სახელოვანი მეფე გილგამეში. მისი სახელი შორს იყო გავარდნილი, როგორც უშიშარი და უბადლო მეომრისა. ახოვანი იყო მეფე, ფართო მხარბეჭიანი, ძლიერი, მგრგვინავხმიანი. ხშირი, გრძელი წვერი მკერდზე ეფინა. ბრძოლის ველზე მისი გამოჩენაც კი მტერს შიშის ზარს სცემდა.

    ღმერთებს მისთვის ღვთაებრივი ძალა ებოძებინათ და ეს ძალა მეფის მუზარადიდან ასხივებდა. გილგამეში ღმერთების საჩუქარს არასოდეს იშორებდა და გული არხეინად ჰქონდა, რომ მისი მომრევი დედამიწის ზურგზე არავინ დაიარებოდა.

    მართლაც არ ჰყავდა მეფე გილგამეშს ბრძოლაში სწორი. მისი შიშით ქალაქს მტერი ახლოს ვერ ეკარებოდა. მაგრამ საუბედუროდ, ქალაქის მკვიდართაც ისევე ეშინოდათ თავიანთი მბრძანებლისა, როგორც უცხოებს, რადგან საშინელ რისხვას ატეხდა თავს ყველას, ვინც ახლოს მიეკარებოდა. მსახურებს სასიხარულო ამბავიც კი ვერ შეებედათ მისთვის.

    ღმერთების ნებიერ მეფეს ზოგჯერ სევდა შეიპყრობდა იმის გამო, რომ ქვეყნად თავისი ტოლი და სწორი ვერ ეპოვნა და მარტოობისგან გონებაამღვრეული, განურჩევლად ველას ერჩოდა – შინაურდა თუ გარეულს, ქალს თუ კაცს, მოხუცს თუ ყრმას... მისი რისხვითა და გულქვაობით გაბეზრებული ქალაქელები დღედაღამ იმას ლოცულობდნენ, šნეტავ ისეთი ვინმე გამოჩნდებოდნეს, ჩვენს მეფეს რომ შეერკინება და დაამარცხებსო, რადგან იმედი ჰქონდათ, ორთაბრძოლში დამარცხებული გილგამეში ამპარტავნობასა და სიფიცხეს დათმობს და გული მოულბებაო.

    ერთ მშვენიერ დღეს მეფეს ერთი მონადირე ეახლა და დილით ტყეში ნახული ამბავი მოახსენა: „მეფეო, დილით სანადიროდ გავედი ტყეში, ცოტა რამ მოვინადირე და ერთ წყაროს მივადექი. წყურვილი მოვიკალი და იქვე, ბუჩქთან ჩავიმუხლე. უცებ, სად იყო და სად არა, წყაროს ქურციკთა დიდი ჯოგი მოაწყდა. დაეწაფნენ წყაროს და რას ვხედავ – იმ ჯოგში ადამიანიც ურევია. თუმცა ადამიანობისა ბევრი არაფერი სცხია – ცხოველთა შორის ცხოვრობს, მათთან ერთად სვამს, ჭამს, ნადირობს, ტყე-ღრეში დაძრწის. ლაპარაკი არ იცის, მარტო ნადირთა ენა ესმის, მათთან მეგობრობს, ადამიანი ახლოს ვერ ეკარება. სახელად ენქიდუ ჰქვია".

    გილგამეშს დიდად გაუკვირდა ეს ამბავი და კიდევაც ენიშნა: სწორედ წინა ღამით ესიზმრა უცნაური რამ, თითქოს ურუქის ციდან ვარსკვლავები ცვიოდა. მთელი ქალაქი უყურებდა ამ ვარსკვლავთა ცვენას. თვითონაც მოუნდა ვარსკვლავის დაძვრა, მაგრამ ვერ შეძლო. გილგამეშმა დილით დედას უამბო სიზმარი და ახსნა სთხოვა.

    მეგობარს შეიძენ, ვარსკვლავი, რომელსაც ძვრა ვერ უყავი, სწორედ შენი მეგობრის ნიშანია – უთხრა მშინ დედამ. ახლა, როცა მონადირის ნაამბობი მოისმინა, თავისი სიზმარი გაახსენდა და იფიქრა – იქნებ ეს ველური ენქიდუ აღმოჩნდეს ჩემი ტოლი და სწორიო და მონადირეს უბრძანა: -ერთი მხევალლი მყავს, შამხათი ჰქვია. ისეთი ლამაზია, მისი შემხედვარე მუნჯი ენას ამოიდგამს, მახინჯი გალამაზდება, ცხოველი გაადამიანდება, გარეული მოშინაურდება. წაიყვანე და იმ წყაროსთან დასვი, შეხვდება ენქიდუ შამხათს და იქნებ გაადამიანდეს, ჩვენსკენ იბრუნოს პირიო!š

    დაადგნენ ტყის გზას მონადირე და მხევალი შამხათი. ბევრი იარეს თუ ცოტა, წყაროს მიადგნენ და იქვე, ხშირ ბუჩქნარში დაიმალნენ. ორი დღის ლოდინის შემდეგ გამოჩნდა ენქიდუ, თავის განუყრელ ჯოგთან ერთად. უზარმაზარი იყო ტანად, მთელი სხეული ბალნით დაჰფარვოდა, შავი თმა მხრებზე სცემდა.

    ერთი ქურციკი გვერდიდან არ შორდებოდა. ის იყო თურმე, მისი ერთგული მეგობარი.

    ჯოგი წყაროს დაეწაფა. ენქიდუც დაიხარა წყურვილის მოსაკლავად. სწორედ მაშინ გამოვიდა სამალავიდან შამხათი და ტყის კაცს დაუდგა. წყურვილი რომ მოიკლა, ენქიდუმ თავი  ასწია. და, ჰოი, საოცრებავ, მის წინ ულამაზესი ასული იდგა! მისებრი მშვენიერება საწყალ ენქიდუს ჯერ არ ენახა. შამხათი მცირე ხანს შEსცქეროდა ტყის კაცს, მერე სიტყვის უთქმელად გატრიალდა და წავიდა. მისი სილამაზით მონუსხული ველური უკან გაჰყვა, უეცრად შეჩერდა და წყაროსკენ მოიხედა. მის მეგობრებს ჯერაც არ მოეკლათ წყურვილი და წყაროზე თავდახრილები იდგნენ. ენქიდუ დააცქერდა მათ. ერთი კი იფიქრა, დავბრუნდები, მათ არ შეველევიო, მაგრამ უცებ იგრძნო, რომ ცხოველებისა აღარ ესმოდა. ისიც იგრძნო, რომ თანდათან იცვლებოდა, ადამიანდებოდა.

    დამწუხრდა ენქიდუ. დაბრძენდა, გაადამიანდა და ამიტომაც დამწუხრდა. შიშმა და სიხარულმა ერთად შეიპყრო – იცოდა, რომ შამხათი მას უკეთესი ცხოვრებისაკენ მიუძღვოდა, მაგრამ იმასაც ხვდებოდა გაადამიანებული ტყის კაცი, რომ ტყის მიტოვება მეგობრებთან სამუდამო განშორებას ნიშნავდა, უმეგობროდ კი ერთ წუთს ვერ გაძლებდა...

    მიუხვდა შამხათი წუხილის მიზეზს აფორიაქებულ ენქიდუს და ალერსიანად უთხრა: - ნუ დარდობ, ენქიდუ, აქ შენი ადგილი აღარ გაქვს. მენდე, მომყევი, მიგიყვან ქალაქ ურუქში და იქ შეხვდები შენს ტოლდა და სწორ მეგობარს! ეამა ეს სიტყვები ტყის კაცს, მიენდო შამხათს და წაჰყვა ურუქისკენ. გზად განიბანა, თმა შეიკონა, წვერი შეიკვეცა, შეიმოსა, გალამაზდა და დიდებულს დაემსგავსა.

    როცა მგზავრები ურუქის კარიბჭეში შევიდნენ, მოედანზე შეგროვილი ქალაქელები გილგამეშის მრისხანების ამბებს ჰყვებოდნენ. არ მოეწონა ენქიდუს მეფის ავყიაობა და დასჭექა:

    -ურუქელებო! მეფეს უთხარით, თუ ძალა ერჩის, გარეთ გამოვიდეს და შემერკინოს, ვნახოთ, ვინ იქნება ჩვენს შორის მძლეთა-მძლე!

    ამცნეს მსახურებმა გილგამეშს: - ველური კაცი მოსულა ქალაქში, სასახლის წინ დგას და ბრძოლაში გიწვევსო. გამოვიდა გილგამეში და რას ხედავს – სასახლის წინ დგას ენქიდუ – გაადამიანებული გლოლიათი. ერთი კი უყო რეჩხი გულმა მეფეს, მაგრამ მალევე დაიმშვიდა თავი: - შEვერკინები და თუ მართლა ჩემი სწორი აღმოჩნდა, დავიძმობლილებ, ხოლო თუ დავამარცხე, არ ვაცოცხლებო.

    შეიბნენ გილგამეში და ენქიდუ. დიდხანს იბრძოლეს. ხან ერთი სძლევდა, ხან მეორე. მაყურებლებს ქანცი გაუწყდათ – ბრძოლას თითქოს ბოლო არ უჩანდა. ბოლოს ჩაიმუხლა გილგამეშმა, მუხლი დაადო მიწას და დაუცხრა რისხვა. მაშინ ჩაიმუხლა ენქიდუმაც და მეფეს უთხრა: - შენ მბრძანებელი იყავ, მე მსახური ვიქნები, მიმსახურე და მიამხანაგე!

    - მართლაც რომ ჩემი სწორი და ცალი ყოფილხარ! – მიუგო გილგამეშმა. გადაეხვივნენ ერთმანეთს, აკოცეს და ძმობა შეჰფიცეს.

    დაძმობილდნენ გილგამეში და ენწიდუ. ერთი თვე აუღEბელი ლხინი ჰქონდათ გამართული მთელი ქალაქისათვის. სვამდნენ ლუდსა და ღვინოს, მხიარულობდნენ. ქალაქელები ზეიმობდნენ, უხაროდათ მეფის გაკეთილშობილება.

    ლხინსა და დროსტარებაში დრო სწრაფად გარბოდა. ენქიდუს მალე მოსწყინდა უსაქმოდ ყოფნა. იგრძნო – ძალა ერთმეოდა. იგრძნო და უთხრა გილგამეშს: - ჩემო ძმაო და მბრძანებელო, ლხინი კი კარგია და საამო, მაგრამ საქმეს თუ არ ვეწიეთ, ორივენი დავუძლურდებით. იქნებ სადმე ვილაშქროთ, მტერს შევებათ, დავამარცხოთ და ძალა მოვიკრიბოთ!.. ჩაფიქრდა გილგამეში და მიუგო მეგობარს: - კედრის ტყეს იცავს საზარელი ურჩხული ხუმბაბა. წავიდეთ, მოვკლათ, კედრებიც გავჩეხოთ, მორები მდინარე ევფრატში ჩავყაროთ და ურუქისკენ დინებას გამოვაყოლით!

    - როდესაც ჯოგს დავსდევდი ტყეში, ერთხელ ვნახე ხუმბაბა. მართლაც, დიდად საზარელი რამაა. ხმა ქუხილს მიუგავს, სუნთქვა – გრიგალს, პირიდან ცეცხლს აფრქვევს. ერთი ამოქშენით აფრთხობინებს კაცს სულს. მასთან შერკინება არც ისე ადვილია! – თქვა ენქიდუმ.

    ნურას ფიქრობ, მეგობარო, მე წინ წავალ, შენ უკან მომყევი, ზურგი გამიმაგრე. თუ ერთმანეთს მხარს მივცემთ, ხუმბაბას იოლად გავუსწორდებით! – დაამშვიდა მეგობარი გილგამეშმა.

    მიენდო მეგობარს ენქიდუ, მაგრამ გული მაინც ცუდს უთქვამდა. ურუქელმა ბრძენკაცებმა ურჩიეს გილგამეშს: - მეფეო, ხუმბაბას დამმარცხებელი ჯერ არავინ დაბადებულა. ნუ წახვალთ, თორემ თავსაც დაიღუპავთ და ჩვენც დაგვღუპავთ! მაგრამ გილგამეშმა აღარ გადათქვა დანაწადები. აისხეს საჭურველი მეგობრებმა და დაადგნენ გზას.

    ერთი თვის სავალი გმირებმა სამ დღეში გალიეს, მიადგნენ კედრის ტყეს და შიგ შევიდნენ. ბევრი იარეს თუ ცოტა, გადაეყარნენ ამ ტყის მცველ ხუმბაბას. იგი მთაზე იდგა და პირიდან ცეცხლს აფრქვევდა. მის დანახვაზე ენქიდუმ კიდევ ერთხელ მიმართა გილგამეშს: - ძმაო, მოდი, ნუ შევებმებით ხუმბაბას. რა გვეშველება, უთანასწორო ბრძოლაში ერთ-ერთი რომ სასიკვდილოდ დაიჭრას? გილგამეშმა კი მიუგო: - ნუ დარდობ, ჩემო ძმაო, ვინც ბრძოლაში დაეცემა, სახელიც მას დარჩება. უსახელოდ სიცოცხლეს კი გმირული სიკვდილი სჯობია!

    ავიდნენ მეგობრები მთის მწვერვალზე და შეებნენ ხუმბაბას. სამჯერ აძგერეს მახვილი და ურჩხული უსულოდ დასცეს. მის დაცემაზე მიწა იძრა. მთებმა ზანზარი დაიწყო, ტყე აშრიალდა... მაშინ კი მისდგნენ მეგობრები კედრებს. გილგამეში ხეს ძირში ჭრიდა, ენქიდუ კი ტოტებს კაფავდა. როცა დაიღალნენ, ევფრატის ნაპირზე წამოწვნენ დასასვენებლად. ცოტა ხნის ისევ მოიკრიფეს ძალა და კედრები მდინარეში ჩაყარეს. წაიღო დინებამ მორები ურუქისაკენ. გულით გაიხარეს მეგობრებმა და გამარჯვებულნი დაადგნენ გზას შინისაკენ.

    ღმერთებმა რომ კედრის ტყის მცველ ხუმბაბას დამარცხება შეიტყვეს, შეშფოთდნენ და გადაწყვიტეს, ძმადნაფიცებისათვის განსაცდელი მოევლინათ – დედამიწაზე ზეციური ხარი გამოეშვათ. თუ ამ საშინელ ხარსაც მოუღებდნენ ბოლოს, მაშინ ღმერთები ენქიდუს უკურნებელ სენს შეჰყრიდნენ და უმეგობროდ, ცალად დატოვებდნენ გილგამეშს.

    მართლაც, ჩამოვიდა ზეციური ხარი დედამიწაზე. მის სუნთქვაზე ცა გრგვინავდა, მიწა ირღვეოდა. დააღო პირი ხარმა, გაირღვა მიწა და ასი ურუქელი შთანთქა. დააღო მეორედ პირი, გაირღვა მიწა და ორასი ურუქელი შთანთქა. მიადგა ხარი ევფრატს და შვიდ ყლუპად შესვა მდინარე.

    ამცნეს გილგამეშს: ღმერთებს ზეციური ხარი მოუვლენიათ, ურუქს განადგურება ელისო. ხუმბაბას მოკვლით გულმოცემულმა მეგობრებმა გადაწყვიტეს ზეციურ ხართან შერკინება. აისხეს საჭურველი და გასწიეს ევფრატისაკენ. მივიდნენ და რას ხედავენ – სულ დაუშრია ხარს მდიანრე და ეხლა ქალაქის ბჭისაკენ მოიწევს. ენქიდუმ კუდში სტაცა ხარს ხელი, გილგამეშმა კი მკერდში აძგერა მახვილიდა სული გააფრთხობინა. დაეცა ხარი მიწაზე და გადმოუშვა პირიდან მდინარე. წაჩხრიალდა წყალი კალაპოტში, ტალღა ტალღას მიწყო. გაიხარეს ძმადნაფიცებმა, განიბანენ მდინარეში და ძლევამოსილნი დაბრუნდნენ ურუქში. ქალაქში დიდი ზეიმი გამიმართა. გმირების გამარჯვებით დიდი თუ პატარა ილხენდა.

    მაგრამ გათენდა მეორე დილა და ენქიდუმ ნახა, რომ საწოლიდან ვერ დგება. წამოწევის ძალაც კი აღარ აქვს. მიხვდა, რომ ღმერთებმა შეასრულეს დანაპირები და მას უკურნებელი სენი შეჰყარეს.

    თორემტი დერ იავადა ენქიდუმ. გილგამეში სასთუმალთან ეჯდა და თვალზე ცრემლი არ უშრებოდა, მაგრამ რას გააწყობდა – ის მხოლოდ ადამიანი იყო და ღმერთების ნებას წინ ვერ აღუდგებოდა!

    მოკვდა ენქიდუ. ექვს დღესა და შვიდ ღამეს იგლოვდა მეფე გილგამეში ერთგულ მეგობარს. გულამოსკვნით ტიროდა ტურფა მხევალი შამხათი, ტყეში ქურციკების ჯოგი გლოვობდა.

    ცრემლი სდიოდა მთელ ურუქს – აღარ ჰყავდათ ენქიდუ – მათი მხსნელი, უბადლო მეომარი და ერთგული მეგობარი.

    ენქიდუს სიკვდილის შემდეგ დიდი ხანი გავიდა, მაგრამ გილგამეშის გული ვერაფერმა გაამრთელა.

    მეფე ერთთავად დაკარგულ მეგობარზე დარდობდა – ნეტავ როგორ არის იმქვეყნად, ხომ არა უჭირს რა, როგორ უძლებს მარტოობას. ის იქ არის, მე კი ცოცხალი დავაბიჯებ მიწაზე და მისი შველა არ შემიძლიაო.

    ბოლოს გადაწყვიტა: წავალ, მოვივლი მთა-ბარს, იქნებ სადმე უკვდავების წამალს გადავაწყდე და ენქიდუ გავაცოცხლოო.

    მართლაც, დაადგა მეფე გილგამეში გზას უკვდავების წამლის საძებნელად. ვინც გზად შემოეყარა და მისი მგზავრობის ამბავი შეიტყო, ურჩევდა, განზრახვაზე ხელი აეღო, შინ დაბრუნებულიყო. რადგან ვინც ამ გზას დასდგომია, უკან ვერავინ დაბრუნებულა. მაგრამ გილგამეშს თავზე ხელი ჰქონდა აღებული, სიკვდილის შიშს შეეპყრო.

    ბევრი იარა თუ ცოტა, მეფე ერთ მდინარეს მიადგა. ნაპირზე მენავე შენიშნა. გამოელაპარაკა და სახელი ჰკითხა. მენავეს ურშანაბი ერქვა. გილგამეშმა მდინარეზე გაყვანა სთხოვა.

    დიდო მეფეო, აქ რამ მოგიყვანათ, ან რადა ხართ ასე სევდიანი, ნუთუ მეფეებსაც ეწვევათ ხოლმე მწუხარება და განსაცდელი? – ჰკითხა ურშანაბიმ.

    -მეფეთა წუხილი ქვეშევრდომთა დარდზე უფრო მძიმეა. მეგობარი დავკარგე, სიკვდილმა მომტაცა და ახლა ვინ იცის, როგორ არის საიქიოში. უკვდავების წამლის საძვებნელად ვარ წამოსული, იქნებ შევასვა და გავაცოცხლო ჩემი მეგობარი ენქიდუ! – მიუგო სევდიანად გილგამეშმა.

    მაშინ მენავემ უთხრა: - მეფეო, თუ ნებას მომცემ, ჩემს მბრძანებელთან, უთნაფიშთისთან მიგიყვან. ადამიანთა შორის იგი ერთადერთია, ვინც უკვდავება მოიპოვა. წარღვნის დროს ადამიანთა მოდგმა გადაარჩინა და ამისათვის ღმერთებმა უკვდავება უბოძეს. მიგიყვან და ჰკითხე რჩევა, იქნებ გიჩვენოს ხსნის გზა!

    მოეწონა გილგამეშს ურშანაბის რჩევა და თან გაჰყვა.

    ერთი თვის სავალი სამ დღეში გალიეს მეფემ და მენავემ. გადაიარეს სიკვდილის წყლები და ბოლოს იმ კლდეს მიადგნენ, რომლის თავზეც უთნაფიშთი ცხოვრობდა. გილგამეში გადმოვიდა ნაპირზე და კლდეს აუყვა. მალე მიადგა უთნაფიშთის საცხოვრისს. უკვდავმა უთნაფიშთიმ დიდი პატივით მიიღო მეფე და გულდასმით მოუსმინა. ბოლოს კი უთხრა: - ნუ დარდობ, გილგამეშ, აუტანელია ადამიანის ბედისწერა, რაც ღმერთებს დაუდგენიათ, ისე მოხდება. სიცოცხლე და სიკვდილი ერთმანეთისაგან განუყოფელია. სიცოცხლეს ფასი აღარ ექნება, თან სიკვდილი რომ არ მოსდევდეს. როგორც მზე ამოდის და ჩადის, თენდება და ღამდება ცაზე, ადამიანის ცხოვრებაც ასევეა – იცოცხლებს და მოკვდება. შენს ბედს უნდა შეეგუო. ადამიანი სააქაოში იმისთვის მოდივა, რომ შემდეგ საიქიოში მოხვდეს. მე მოკვდავი ვიყავი და ღმერთებმა უკვდავება დამიდგინეს. შენც არ გალგიძს შენს ბედზე დაწერილის შეცვლა!

 მოისმინა გილგამეშმა უთნაფიშთის დარიგება, მაგრამ მეგობრის დაკარგვით გონებადაბინდულს სხვა არაფერი ესმოდა და შეეხვეწა: - იქნებ მაინც არის სადმე უკვდავების წამალი, რომ ენქიდუ გავაცოცხლო. ისე ძლიერ მწადია მეგობრის ნახვა, რომ ვიცი, ღმრეთები დამინდობენო.

    შეეცოდა უთნაფიშთის გილგამეში და გადაწყვიტა დახმარებოდა: - რადგან ასეთი ერთგული მეგობარი ყოფილხარ, რა გაეწყობა, გასწავლი უკვდავების წამალს. ოკეანის ფსკერზე ხარობს იგი, ჩადი და მოწყვიტეო.

    გახარებულმა გილგამეშმა მადლობა შესწირა უთნაფიშთის, დაემშვიდობა და ნავისაკენ გასწია. ურშანაბიმ ოკეანეში გაიყვანა იგი ნავით. ჩავიდა წყალში, მიაგნო სიცოცხლის ბალახს, მოწყვიტა და ნავზე ამოიტანა. მენავეს კი მიუგო: - ჩემო ურშანაბი, ეხლა კი ვეღირსები ენქიდუს ნახვას. მერე წავიღებ ბალახს ურუქში, ცოტას მეც შევჭამ და გავჭაბუკდებიო.

    ურშანაბიმ სამშვიდობოზე გამოიყვანა გილგამეში და დაემშვიდობა. მეფემ თავისი ქალაქისაკენ გამოსწია. ერთი თვის სავალი სამ დღეში გალიაა. ქალაქს რომ მიუახლოვდა, ხის ძირას ჩამოჯდა დასასვენებლად. მოიხადა მზარადი და ჩათვლიმა. უეცრად ხის ძირიდან გამოძვრა გველი და მძინარე გილგამეშს ბალახი მოპარა. გამოეღვიძა მეფეს, მიიხედ-მოიხედა და რას ხედავს – უკვდავების ბალახი აღარ აქვს. დამწუხრდა დიდად და საგონებელში ჩავარდა. მიხვდა, რომ რაც არ უნდა იღონოს, ღმერთების ნების შეცვლას ვერ შეძლებს. რაღა დარჩენოდა გილგამეშს, სასოწარკვეთილი დაბრუნდა ურუქში.

    კიდევ დიდხანს იგლოვდა მეფე გილგამეში მეგობრის დაკარგვას. განსაკუთრებით კი ის უკლავდა გულს, რომ ვერ შეძლო მისი გაცოცხლება. ენქიდუ საიქიოდან ხედავდა მეფის ტანჯვას და ღმერთებს შესთხოვა: - გამიშვით მიწაზე, შევხვდები ჩემს მეგობარს, დავამშვიდებ და დავბრუნდებიო. შეეცოდათ ღმერთებს მეგობრები და გამოუშვეს ენქიდუ.

    მწუხარე გილგამეში იჯდა ბაღში და იგლოვდა. ამ დროს ენქიდუ გამოჩნდა. გაოგნდა მეფე, მეგობარი კვლავ ცოცხალი რომ იხილა. გადაეხვივნენ ერთმანეთს და სიხარულის ცრემლი ღვარეს. შემდეგ ჩამოსხდნენ და ერთურთს თავისი გულისნადები უამბეს. გილგამეშმა შესჩივლა: -  ძმაო, რაც შენ ჩემთან აღარ ხარ, სიცოცხლე გამიჭირდა. ალბათ არც შენ ხარ დალხენილი იმქვეყნად. იმ დროს მივტირი, როდესაც ჭირსა თუ ლხინში ერთად ვიყავით, მტერს ერთად ვებრძოდით და ვამარცხებდით. ნეტავ ისევ ჩემთან იყო. შენ მე მეგობრობა მასწავლე და აწი უმეგობროდ ერთი წუთითაც აღარ შემიძლია სიცოცხლე!

    - ღმერთების ნება ეს ყოფილა, ჯერ მე დავდგომოდი საიქიოს გზას! – მიუგო ენქიდუმ. – ჩემზე ნუ დარდობ, საიქიოში კარგად ვარ. შენ კი მეფე ხარ და მეფობა გმართებს სიცოცხლის ბოლომდე. ცხოვრება კი მაინც მოკლეა და შენი იმქვეყნად წამოსვლის დროც მალე დადგება. მოხვალ მაშინ ჩემთან და ისევ შევხვდებით ერთმანეთს. მაშინ კი მუდამ ერთად ვიქნებითო. – ამ სიტყვებით გადაეხვია ენქიდუ გილგამეშს და განშორდა.

    მიხვდა გილგამეში, რომ ენქიდუს ვეღარ დაიბრუნებდა, გაიმაგრა გული და ურუქის მართვა განაგრძო. იგი გულმოწყალე და ბრძენი მეფე გახდა, თუმცა მეომრის მხნეობა და სიმამაცე არ მოჰკლებია. ხალხიც ბედნიერი იყო და ლოცავდა მეფეს. თავად გილგამეში კი იმ იმედით ცხოვრობდა, რომ კვლავ შეხვდებოდა თავის მეგობარს და მაშინ მათ ვეღარაფერი დააშორებდათ.