შუამდინარული კულინარიული რეცეპტები ჩვენამდე მოღწეული მესოპოტამიური კულინარიული ტექსტებიდან ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს ბაბილონურ ე.წ. „იელის კულინარიულ ფირფიტებს“ (დაახლ. ქ.წ. 1700). რეცეპტებში აღწერილი კერძების უმეტესობა წყალში მოხარშული ხორცის „ნახარშია“ მაგ. ირმის, გაზელის, თიკნის, ბატკნის, ცხვრის, ანდა შინაური თუ გარეული მტრედის, იხვის, ასევე პატარა ზომის ჩიტების. ამ ნახარშებს უმატებდნენ ბოსტნეულსაც,  ცნობილია ასეთი „ნახარშების/წვნიანების“ დაახლოებით 100-მდე რეცეპტი. შუამდინარეთის ცხელმა კლიმატმა და სოფლის მეურნეობის განვითარებამ განაპირობა ასევე „დაკონსერვების“ აუცილებლობა, როდესაც ძირითადად სურსათს ახმობდნენ, ბოლავდნენ, ამარილებდნენ, ზეთსა თუ ძმარში დებდნენ, თაფლით შაქრავდნენ, ასევე „აფერმენტირებდნენ“ რძის პროდუქტებს. შუამდინარული „ნახარშების“ მზადების ზოგადი სახე: 1.სურსათი რამდენჯერმე ირეცხებოდა 2.ხორცს გამოსაშრობად დებდნენ მშრალ ქვაბში 3. საკვები აუცილებლად იხარშება წყალში 4. წყალს ემატება ცხიმი უმეტესწილად ცხვრის ქონი 5. ნახარშს უმატებდნენ წინასწარ მომზადებულ ბო...

  ათრახასისის ამბავი აქადური წარღვნის მითი (ქ.წ. XVIII ს.)   მაია ღამბაშიძე     თავდაპირველად ღმერთებმა შექმნეს სამყარო. შემდეგ შექმნეს ხმელეთი, რათა იქ მოსავალი მოსულიყო. შემდეგ შექმნეს ორი ვეებერთელა მდინარე, ზემო და ქვემო თიამათი. შემდეგ შექმნეს კაცთა მოდგმა, რათა მათ ღმერთებუსათვის ემსახურათ და მათთვის ძღვენი მიერთვათ. ადამიანები ორ მდინარეს შუა დაცხოვრდნენ. აგებდნენ სახლებს, მუშაობდნენ ყანაში, მოჰყავდათ მოსავალი. ღმერთებს ძღვენს სწირავდნენ და ამით მათ გულს იგებდნენ. გამოხდა ხანი. ხალხის რიცხვმა დღითიდღე იმატა. გამრავლდა საქონელი, გაიზარდა მოსავალი, გაშენდა ქალაქები. აბუბუნდა სამყარო. დედამიწის ხმაურმა მალე ღმერთ ენლილამდე მიაღწია. შეწუხდა მბრძანებელი, ძილი დაეფრთხო. ნეტავ რა უფლებით მირღვევენ სიმშვიდეს, ისინი ხომ ჩვენს მსახურებად გაგვიჩენია, ამდენს როგორ ბედავენო. განრისხდა და ღმერთებს თავისი ბრაზის მიზეზი ამცნო. მაშინ შეიკრიბნენ ცისა და მიწის მბრძანებლები და თათბირი გამართეს. ბჭობდნენ, რა მოვუხერხოთ ამ ამბავს, რაც უფრო მრავლდება ადამიანთა მო...

      მეფე გილგამეშის ამბავი        გილგამეშის ეპოსი კაცობრიობის ყველაზე ძველი თხზულებაა, რომელიც ოთხი ათასი წლის წინათ შეიქმნა შუამდინარეთში და ჩვენამდე თიხის ფირფიტებზე დაწერილმა მოაღწია. იგი მოგვითხრობს იმის შესახებ, თუ რას ფიქრობდნენ ჩვენი შორეული წინაპრები მეგობრობის, ერთგულების, სილამაზის, მამაცობისა და უკვდავების შესახებ. როდესაც ამ თხზულებას გაეცნობით, მოგხიბლავთ გილგამეშისა და ენქიდუს წრფელი, თავდადებული მეგობრობა და უებრო სიმამაცე.                  მაია ღამბაშიძე                       უხსოვარ დროში ქალაქ ურუქს განგებდა ბრძენი და სახელოვანი მეფე გილგამეში. მისი სახელი შორს იყო გავარდნილი, როგორც უშიშარი და უბადლო მეომრისა. ახოვანი იყო მეფე, ფართო მხარბეჭიანი, ძლიერი, მგრგვინავხმიანი. ხშირი, გრძელი წვერი მკერდზე ეფინა. ბრძოლის ველზე მისი გამოჩენაც კი მტერს შიშის ზარს სცემდა. ...

  ხეთური ცხენის გახედვნის ტექსტი  (ე.წ. „ქიქულის ტექსტი“ - CTH 284)   ხეთურიდან თარგმნა მაია ღამბაშიძემ   მოცემულია ცხენის გახედვნის ინსტრუქციის (ე.წ. ქიქულის ტექსტი, CTH 284 ) თარგმანი და კომენტარი. ტექსტი ცნობილია ხეთების დედაქალაქ ხათუსადან ( ბოღაზქოი, თან. თურქეთი, დაახლ. ძვ. წ. მე-13 ს.). ქართული თარგმანი ქვეყნდება პირველად. შესავალი ჩვენამდე მოაღწია ბოღაზქოიში აღმოჩენილმა ხეთურ ენაზე შესრულებულმა რამდენიმე ჰიპოლოგიურმა ტექსტმა. ესენია: ა. CTH 284 [1] - ცხენის გაწვრთნის ინსტრუქცია (ე.წ. ქიქულის ტექსტი) (მოგვიანო პერიოდის ხეთური ასლი ძვ. წ. მე-13 ს.);  ბ. CTH 285 [2] - ცხენის გაწვრთნის ინსტრუქცია (რიტუალთან ერთად?) (დაახლ. ძვ. წ. მე-15 ს.);  გ. CTH 286 [3] - ხეთური ცხენის გაწვრთნის ინსტრუქცია (დაახლ. ძვ. წ. მე-15 ს.);  დ. CTH 287 [4] - ცხენის გაწვრთნის ინსტრუქციების რამდენიმე ფრაგმენტი. [5]     ამ ტექსტთაგან განსაკუთრებული ყურადღების ღირსია CTH 284 (დანარჩენი ტექსტები უმეტესად ფრაგმენტულია და ეყრდნობიან ამ წყაროს) , რო...